Soykırımcı İsrail'in 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 41 bini aştı. ABD, İsrail'in Gazze'de kullandığı ağır silahlar ve yer altı sığınaklarını hedef alan bombalar dahil olmak üzere İsrail'e çeşitli silahların sevkiyatlarını durdurmuştu. Soykırım karşıtı ülkelerin 'İsrail'e silah satışlarını durdurun' çağrısının ardından bir ülke daha harekete geçti.
İsrail'e silah satışını durdurduğunu duyurmasına rağmen ABD üzerinden ticarete devam eden Kanada, 7 Ekim'den bu yana Gazze Şeridi'ne saldırılarına devam eden İsrail'e silah satışı için 30 lisans izninin askıya alındığını duyurdu.
Kanada'nın 8 Ocak 2024'te açıkladığı İsrail'e silah satışını yasaklayan kararına rağmen ABD üzerinden İsrail ile silah ticareti devam ediyordu. Ülkede hükümetin şeffaf davranmadığı ve uluslararası yükümlülükleri ihlal ettiğine dair tepkiler yükselmişti.
Kanada Dışişleri Bakanı Melanie Joly, Gazze'de 40 bini aşkın Filistinliyi öldüren İsrail'e silah satışı için 30 izni askıya aldıklarını ve Kanada yapımı mühimmatın İsrail'e satışı için bir ABD şirketiyle yapılan sözleşmeyi iptal ettiklerini belirtti.
Kanada silahlarının satışının aracı bir ülke üzerinden İsrail'e satılmasının anlaşmazlık konusu olduğuna işaret eden Joly, ABD'li şirket General Dynamics'in bu tür ticari işlemlerinin "kesinlikle yasak" olduğunu aktardı. Joly, "Gazze'ye hiçbir şekilde silah veya silah teçhizatı göndermeyeceğiz. Nokta." ifadesini kullandı.
Kanada'nın en büyük Müslüman insan hakları örgütü olan Kanada Müslümanları Ulusal Konseyi (NCCM), Bakan Joly'nin kararına destek verdi.
İngiltere'de lisans izinlerini iptal etmişti
İngiltere Dışişleri Bakanı David Lammy, 2 Eylül'de parlamentoda yaptığı konuşmada, ülkesinin İsrail'e bazı silahların satışını askıya alacağını duyurmuştu. Bakan Lammy, İngiltere'nin silah ihracat lisanslarının "uluslararası insancıl hukukun ciddi şekilde ihlal edilmesi veya bunun kolaylaştırılması için kullanılabileceğine dair açık risk" bulunduğunu tespit eden incelemenin ardından kararın alındığını belirtmişti.
Lammy, 350 lisansın yaklaşık 30'unun askıya alınacağını belirterek, "Bunun gibi bir çatışma karşısında İngiltere'nin ihracat lisanslarını gözden geçirmek bu hükümetin yasal görevidir. Bu genel bir yasak ya da silah ambargosu değil." ifadelerini kullanmıştı.
İngiltere İş ve Ticaret Bakanlığının açıkladığı verilere göre, 7 Ekim 2023'ten bu yana ülkeden İsrail'e silah, askeri teçhizat ve diğer kontrollü ürünlerin satışı için 100'den fazla ihracat lisansına onay verildi.
İsrail'in 7 Ekim'den bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda en az 16 bin 673'ü çocuk, 11 bin 269'u kadın olmak üzere 41 bini aşkın Filistinli öldü, 94 bin 291 kişiden fazla yaralı var.
İsrail'in silah tedarikçileri kimler?
Katil İsrail'e gönderilen silahlar, Gazze'de 15 binden fazlası çocuk ve 10 binden fazlası kadın olmak üzere 41 bini aşkın sivil kayba neden olan saldırılarda kullanıldı.
Soykırımcı İsrail'in en büyük silah tedarikçileri arasında ABD'ye ilaveten Almanya, İngiltere, Fransa ve İtalya gibi Avrupa ülkeleri bulunuyor.
Öte yandan, Gazze'ye saldırılar nedeniyle Belçika, İtalya, Hollanda ve İspanya'nın da aralarında olduğu bazı Avrupa ülkeleri, İsrail ile silah anlaşmalarını durdurma kararı alsa da bu ticaretin gizli bir şekilde sürdüğüne dair haberler basında büyük yankı yaptı.
Almanya, Fransa, İtalya, İngiltere, İspanya
UAD'de İsrail'e sağladığı silahlarla "soykırıma ortak olmak" suçlamasıyla yargılanan Almanya, SIPRI'nin verilerine göre, 2019-2023 yıllarında İsrail'in silah ithalatının yaklaşık yüzde 30'unu karşılayarak Avrupa'daki en büyük tedarikçisi olmayı sürdürüyor.
Almanya 2023'te İsrail'e bir önceki yıla göre on kat artışla 326,5 milyon avro değerinde silah teslimatı yaparken, özellikle 7 Ekim'den sonra silah satışında artış oldu.
Fransa'nın 2019-2023 döneminde silah ihracatının büyük kısmı, toplam ihracatının yüzde 34'ünü oluşturan Orta Doğu'daki ülkelere yönelik olurken, bu ülkenin İsrail'in "Demir Kubbe" isimli füze savunma sistemi için parça sağladığı biliniyor.
İsrail'in Avrupa'daki en büyük tedarikçilerinden İtalya, hükümetin "insan haklarını ihlal eden ülkelere ihracatı yasaklayan yasalar kapsamında silah satışlarını engelleme güvencesine" rağmen yalnızca 2023 yılının son çeyreğinde İsrail'e 2,1 milyon avro değerinde silah sağladı.
İsrail'e silah sevkiyatını durduran ülkeler hangileri?
Hollanda
Hollanda'da bir mahkeme Pazartesi günü hükümete, İsrail'in Gazze Şeridi'ni bombalamak için kullandığı F-35 savaş uçağının tüm parçalarının ihracatını engellemesi için bir hafta süre verdi. Mahkeme kararında "İhraç edilen F-35 parçalarının uluslararası insancıl hukukun ciddi ihlallerinde kullanılma riskinin açık olduğu inkar edilemez" denildi.
Belçika
Belçika'da bölgesel bir hükümet 6 Şubat'ta İsrail'e barut ihracatı için verilen iki lisansı askıya aldığını açıkladı. Bölgesel hükümetin, İsrail'in Gazze'de "muhtemel" bir soykırım yapıyor olabileceğine hükmeden UAD ara kararına atıfta bulunduğu bildirildi.
Japonya
Japon Itochu Corporation şirketi 5 Şubat'ta yaptığı açıklamada İsrailli silah üreticisi Elbit Systems ile ortaklığını Şubat ayı sonunda sona erdireceğini duyurmuştu. Itochu'nun Mali İşler Müdürü Tsuyoshi Hachimura düzenlediği basın toplantısında Elbit Systems ile olan mutabakat zaptının (MOU) askıya alınmasının Japonya Savunma Bakanlığı'nın talebine dayandığını ve "İsrail ile Filistin arasındaki mevcut çatışmayla hiçbir şekilde ilgili olmadığını" söyledi.
İtalya
İtalya Dışişleri Bakanı Antonio Tajani 20 Ocak'ta yaptığı açıklamada savaşın başladığı 7 Ekim'den bu yana İsrail'e yapılan tüm silah sistemleri ya da askeri malzeme sevkiyatını askıya aldıklarını söyledi. Bu açıklama Demokrat Parti lideri Elly Schlein'in hükümete İsrail'e silah sevkiyatını durdurma çağrısına yanıt niteliğindeydi.
İspanya
İspanya Dışişleri Bakanı Ocak ayında yaptığı açıklamada savaşın başlamasından bu yana İsrail'e silah satmadıklarını ve silah satışlarına ambargo uygulandığını söylemişti. Ancak İspanyol El Diario gazetesi İspanya'nın Kasım ayında İsrail'e yaklaşık 1.1 milyon dolar değerinde mühimmat ihraç ettiğini gösteren bir rapor yayınladı. İspanya'nın ticaretten sorumlu devlet bakanı, El Diario'ya "malzemenin testler veya gösteriler için olduğunu" ve "7 Ekim'den önce verilen lisanslara karşılık geldiğini" söyleyerek cephane satışını gerekçelendirdi.
Avustralya
Avustralya Dışişleri Bakanı, ülkenin savaşın başlangıcından bu yana İsrail'e silah sağlamadığını söyledi.
