Asgari ücret normalde bu yılın tamamında brüt 10.008 TL, net 8.506,80 TL olarak uygulanacaktı. Ancak, geçen yıl olduğu gibi bu yıl da temmuz ayında ara zam yapıldı. Brüt asgari ücret 13.414,50 TL’ye, net asgari ücret de 11.402,32 TL’ye yükseltildi.
Habertürk'ten Ahmet Kıvanç'ın haberine göre asgari ücrete yapılan zam asgari ücretle çalışanların yanı sıra işçi ve memur olmak üzere diğer çalışanların eline geçen net ücretleri de etkiliyor. Bunun sebebi de geçen yıl ocak ayında yürürlüğe giren yeni vergi sistemi.
Uzun süredir uygulanmakta olan asgari geçim indirimi (AGİ) 2021 yılı aralık ayında sona erdi ve 2022 ocak ayından itibaren ücretlerin vergilendirilmesinde yeni sisteme geçildi. İşçi ve memur tüm çalışanların vergiye tabi kazançlarının asgari ücrete kadar olan kısmı gelir vergisinden ve damga vergisinden istisna edildi. Dolayısıyla, asgari ücrete zam yapılması, ücretle çalışanlar için ödenen gelir vergisi ve damga vergisinde temmuz ayından sonra daha fazla istisna uygulanacağı anlamına geliyor.
ASGARİ ÜCRETE KADAR KAZANÇ VERGİ DIŞI BIRAKILIYOR
Yeni sisteme göre ücret kazançları vergilendirilirken önce gelir vergisi tarifesi üzerinden o ay için normal vergi hesaplanıyor. Diğer taraftan da yine gelir vergisi tarifesi üzerinden asgari ücrete karşılık gelen o aya ait vergi bulunuyor. Kazançlar üzerinden hesaplanan vergiden o ayki asgari ücrete karşılık gelen vergi düşülüyor. İstisna uygulandıktan sonra kalan gelir vergisi, çalışandan tahsil ediliyor.
Damga vergisinde de aynı yöntem uygulanıyor. Elde edilen kazanç için hesaplanan damga vergisinden asgari ücrete karşılık gelen damga vergisi indiriliyor, kalan tutar tahsil ediliyor.
TEMMUZ AYINDA 460 TL, EKİM SONRASI AYLIK 605 TL AVANTAJ
Temmuz ayında asgari ücretin yüzde 34 oranında artması nedeniyle, ücret kazançlarında istisna edilen vergi tutarı da artmış oldu. Peki, istisna edilen vergi tutarının artması çalışanların eline geçen net ücreti nasıl etkileyecek?
Brüt ücreti 15 bin lira olan ve ücreti temmuz ayından sonra da sabit kalan bir işçinin bordrosu üzerinden hesaplama yapalım.
Ocak – mayıs döneminde aylık 12.075 TL, haziran ayında da 11.750 TL olan bu işçinin eline geçen net ücret temmuz – ağustos aylarında 11.438 TL’ye düşecek, eylül ayında 11.766 TL, eylül – kasım aylarında 11.863 TL, aralık ayında da 11.653 TL olacaktı.
Asgari ücretin artmasıyla, ücreti 15 bin lira olarak sabit kalan aynı işçinin eline geçen net ücret temmuz ayında 460 TL, ağustosta 652 TL, eylülde 702 TL, sonraki aylarda da 605 TL artacak. Aylık net ücreti temmuzda 11.898 TL, ağustosta 12.090 TL, eylül – kasım aylarında 12.468 TL, aralık ayında da 12.258 TL olacak.
YILLIK AVANTAJ 3.630 TL’YE KADAR ULAŞACAK
Brüt ücreti 15.000 TL olarak sabit kalan işçi ücreti üzerinden devam edersek, asgari ücret değişmeseydi bu işçi yıl boyunca 10.393 TL gelir vergisi, 455 TL damga vergisi olmak üzere 10.848 TL vergi ödeyecekti. Asgari ücretin artmasıyla aynı işçinin gelir vergisi 6.919 TL, damga vergisi de 300 TL olmak üzere ödeyeceği yıllık toplam vergi tutarı 7.219 TL’ye düşecek. Böylece yıllık avantajı 3.630 TL’ye ulaşacak.
VERGİ AVANTAJI BRÜT ÜCRETLE ÇALIŞANLARA YANSIYACAK
İşçilerin bir kısmı brüt ücret, bir kısmı net ücret esası ile çalışıyor. Bu yaptığımız hesaplamalar brüt ücret esası ile çalışan işçiler için geçerli. Başka bir ifadeyle asgari ücret artışına bağlı vergi avantajı, brüt ücretle çalışanların eline geçen net ücreti artıracak.
Net ücret esasıyla çalışan işçilerde de aynı vergi avantajı söz konusu. Ancak, net ücretle çalışanların eline geçen para vergi diliminden etkilenmediği için bu işçilere sağlanan avantajdan işçinin kendisi değil işveren yararlanacak.
Yukarıda hesapladığımız vergi avantajı brüt ücreti 13.414 TL ve üzerinde olan tüm işçiler için geçerli. İşveren temmuz ayında hiç zam yapmamış olsa bile brüt ücreti 15.000 TL olan işçinin eline geçen net ücret artacak ancak işverenin aylık 17.625 TL olan maliyeti değişmeyecek. İşverenin cebinden ilave tek kuruş çıkmadığı halde işçisinin eline geçen net ücret artacak.
